Net uit: het boek ‘Erf’ van Rolf Roos, met tekeningen van Dirck Nab en vele foto’s. Onderwerp is een oud erf op Goeree. Een klein landschap aan een oude binnendijk vlakbij de duinen.

“Rolf Roos weet biologie en literatuur te verenigen.” (Gemma Venhuizen in NRC)

“Het is geen echt tuinboek en geen natuurboek. Het is een heel persoonlijke beschrijving van een stukje land. Een erf. Die persoonlijke toon is in mijn ogen de grote verdienste van het boek.”(Romke van der Kaa)

“Rolf Roos heeft met ‘Erf’ een prachtige ode geschreven aan de mens die in wankelende tijden houvast en geluk vindt op een heel klein stukje aarde.” (Anthony Stip in: Vlinders)

 

‘Erf’ gaat over de verwevenheid van cultuur en natuur. Die twee onderwerpen komen samen in het persoonlijk getinte en soms ironische verhaal over de halve hectare erf met huis in Goedereede. Roos verdiept zich in de geschiedenis van de plek – een klein poldertje plus bloemrijke dijk uit 1727. De polder is een in cultuur gebrachte kwelderplaat die tijdens vele stormvloeden onder water heeft gestaan.

De oude dijk, de duinen, het poldertje, het nabijgelegen gehucht Havenhoofd, de rampen – alles komt langs in woord en beeld, maar de focus ligt bij een verkenning van het erf. Moestuin, kas, bloemrijk weilandje, vijver, botanisch tuintje, de mediterrane voortuin, boomgaard en nog veel meer. Met nieuw opduikende insecten uit verre landen en onaangepast gedrag van een tuinbladsnijder.

Het is een ‘ particulier natuurgebied’ maar daarvoor moet je het niet kopen. Het is een vrolijke worsteling van de bioloog/bewoner met het hedendaagse begrip van de natuur (geen habitattypensmurrie a.u.b.) en en passant een tegendraads leerboekje ecologie. En uiteraard: een worsteling met Het Grote Groeien, het leven en de dood.

“We hebben uitzicht op de bloemrijke dijk. Bij noordenwind horen we de zee, bij zuidenwind de klokken van Goedereede. Bij oostenwind de rioolwaterzuiveringsinstallatie. We halen het verleden van dit erf omhoog. Net geen halve hectare. Het dankt zijn bestaan aan een ramp, uit 1715. En ook bij de watersnoodramp van 1953 hing het aan een zijden draadje. In het bestemmingsplan is het een bouwblok met huis en schuur plus agrarisch land. In onze werkelijkheid is het voorbije kwelder, afgegraven duinrand, ondergelopen polder, tuin, bos, water en allerlei natuur. Een oude moestuin werd hersteld, botanische liefjes mochten wortelschieten, honden en kippen werden welkom geheten en het filosoferen over het eeuwige groeien mocht los. Over wortelschieten in een groen werkkamp.”

Het zeer Hollandse antwoord op Derek Jarman’s boek ‘Modern Nature’.

 

 

Recensies en aankondigingen in de media

“Rolf Roos weet biologie en literatuur te verenigen.” (Gemma Venhuizen in NRC)

“Het is geen echt tuinboek en geen natuurboek. Het is een heel persoonlijke beschrijving van een stukje land. Een erf. Die persoonlijke toon is in mijn ogen de grote verdienste van het boek.”(Romke van der Kaa)

Recensie Gemma Venhuizen in NRC 3 mei 2025

 

“Rolf Roos heeft met ‘Erf’ een prachtige ode geschreven aan de mens die in wankelende tijden houvast en geluk vindt op een heel klein stukje aarde.” (Anthony Stip in: Vlinders)

Bestel ‘Erf’ hier

 

 

 

Op verzoek verzorgen we lezingen of excursies (minimaal 15 personen)

  • op 23 november stonden we op de Noord-Hollandse Natuurdag in Amsterdam
  • seizoen 2024 met wandelingen Bloeiende Duinen: Texel, Wijk aan Zee, IJmuiden en als laatste op 24 augustus het Parnassiavlak (Oostvoorne)
  • 23 mei 2024 10.30u Speciale route voor KNNV Amsterdam vanaf Oostvoorne naar Rockanje
  • 14 maart 2024: lezing van Rolf Roos in Sommelsdijk voor historische vereniging Duinen van Goeree en Voorne: natuur, maar ook heel veel historie
  • 28 oktober 2023 lancering podcast van Anthony Stip ‘Toekomst voor de natuur’ met gesprek over ‘Duinen en mensen Voorne’ Beluister hier

Heeft u een vraag over een activiteit? Mail ons

 

Uit de Boekpresentatie op 8 april 2023

Menno Schilthuizen, hoogleraar in Leiden en werkzaam bij Naturalis hield een korte feestrede en was zeer lovend: ‘Een meesterwerk’ en ‘Elke bladzijde biedt onverwachte inzichten, ook als je denkt het landschap al te redelijk te kennen’. Hij leerde Voorne kennen in zijn middelbare schooltijd, toen hij met zijn leraar biologie en medeleerlingen zijn eerste veldwerk deed in de duinen van Voorne. In de Coronatijd begon hij aan een ‘herhaling’ van het keveronderzoek dat hij als tiener deed, en schreef vervolgens voor het boek het keverhoofdstuk.

Rolf Roos presenteerde als hoofdredacteur en uitgever enkele highlights met als thema ‘natuurgeluk en landschapsverdriet‘.

Over het boek

De redacteuren van de reeks Duinen en mensen, Rolf Roos en Nico van der Wel, ontwikkelden met vele lokale en landelijke kenners dit boek. Stille kracht Henk Terhell, fotograaf en duinkenner, werkte aan een fotoreeks van duinlandschappen vroeger en nu. Het resultaat: een unieke collectie dubbele foto’s van Voorne vroeger en nu online. Oude opnames werden ons aangereikt door Dick van der Laan, het Streekarchief Voorne-Putten, Frans Beekman en vele anderen.

Vogel- vlinder- en plantenkenners van Natuurvereniging Hollandse Delta deelden hun kennis. Vakmensen uit heel het land werkten mee, waaronder Adrie van Heerden (flora), Bob Benschop (streekgeschiedenis), Bert Maes (bomen en struiken), Menno Schilthuizen (kevers), Leo Jalink (paddenstoelen), Bert van der Valk (een frisse blik op het ontstaan van dit kustlandschap) en Nico van der Wel (historie o.a. duinbezit en duingebruik). We ontwikkelden wandel- en fietsroutes waarbij natuur en cultuur gelijkwaardig aan bod komen. Die staan prachtig in het boek maar zijn ook online te vinden, o.a. een kustroute (buitenkant) en een dijkenroute (binnenduinrand).

Ook bij dit boek brengen we boeken, kaarten en artikelen die we digitaal beschikbaar kregen weer online uit, waaronder veel niet eerder ontsloten stukken. Deze zijn te zien via deze documentatie-link.

Vele particulieren, bedrijven en fondsen steunden ons project, waaronder Natuurvereniging Hollandse Delta, Natuurmonumenten, Hugo de Vries Fonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, PWN Waterleidingbedrijf, Waterschap Hollandse Delta en Het Zuid-Hollands Landschap.

 

Zie hier de Inhoudsopgave van Duinen en mensen Voorne

Aan rijkdom is op Voorne geen gebrek. Een zeer rijke historie. Van oude door duinen overstoven dijken aan de binnenduinrand tot bunkers in zee, van moerassige duinbossen tot open gemaaide duinvalleien. Er is een zeer rijke natuur ondanks vele bedreigingen. De Maasvlakte heeft het eiland in een halve wurggreep. Of ontwikkelt zich hier weer iets moois in de luwte van het havenrumoer? De kust voor Voorne ontwikkelt zich snel tot een waddenachtig gebied. Nu al kun je tot ver in zee lopen voordat je tot je middel in het water staat. En hoe gaat het met het oudere duinlandschap? Allemaal bos of ook ruimte voor verjonging? Hoe pakken de duinbeheerders het aan en wat levert dat op?  

Uit de media: Bericht uit Algemeen Dagblad, 6 oktober 2022

 

 

 

 

Bloeiende duinen neemt je mee langs de Nederlandse kust, van het Zwin in het zuiden tot Rottumeroog

Tijdens een tocht van de Zeeuwse delta naar het Waddengebied ontmoet je fascinerend verschillende duingebieden. Met de mooist denkbare foto’s en kaarten. De lezer leert typische duinbloemen (een top 100) en bijzondere fauna kennen. Net als bij het leren van een taal, krijg je met deze ‘woordenschat’ aan duinbloemen het ABC van het duinlandschap onder de knie.

Voor wie zelf graag op pad gaat, bevat Bloeiende duinen 50 wandelroutes door de meest bijzondere duingebieden (‘hotspots’ genoemd). De wandelingen staan ook online en zijn dus met de smartphone te lopen, zie: http://duinenenmensen.nl/hotspots-bloeiende-duinen-overzichtskaart/. Kopers van het boek ontvangen code met online toegang tot alle wandelingen.

Uitgave m.m.v. diverse Provinciale landschappen, Stichting Duinbehoud, Cultuurfonds, Evides, EIS-Nederland, FLORON, Gemeente Den Haag, AVN, PWN Waterleidingbedrijf NH, Prov.landschappen, KNBV, De Vlinderstichting, e.v.a. Realisatie door Uitgeverij Natuurmedia

klein steffie‘EEN GEWELDIG VERHAAL, OPGETEKEND IN EEN BIJZONDER BOEK’
(Hans Marijnissen in Trouw 24 maart 2015)

WINNAAR VAN DE JANWOLKERSPRIJS 2015

Lees hier meer over de bloedstollende uitreiking op 18 oktober 2015

Recensies en interviews uit vak-, week- & dagbladen, RTV, web

Uitzending 18 10 2015 V.l.n.r. Menno Bentveld, Joost Huijsing, Louis Schoonhoven, Rolf Roos, Karina Wolkers (met Darwin door Siegfried Woldhek in de linkerhand) FOTO © Vroege Vogels/Lilian van Rooij

“Ik zal je over een wondere, kleine wereld vertellen.”

over bijen houden in de Romeinse tijd

Recensies (o.a.)

 

Over Vergilius’ bijentuin

In deze uitgave staat het al meer dan 2000 jaar bewonderde gedicht over bijen van de Romeinse dichter Vergilius centraal, vertaald en ingeleid door Margurite Prakke.

Om zijn bijna 600 versregels op waarde te kunnen schatten, gaat de vertaler in de inleiding in op het belang van bijen in de Romeinse tijd, gezien vanuit de landbouw en politieke ontwikkelingen. Na het prachtig vertaalde gedicht volgen een analyse van kennis over bijen vroeger en nu (‘Op bijencursus bij de Romeinen’) en een uitgebreid register met toelichtingen. Hoe is onze kennis van en omgang met bijen in 2000 jaar veranderd?. De Romeinen hadden het over een ‘bijenkoning’ in plaats van ‘koningin’ en zij hadden vaak mythische ideeën over waar bijenzwermen vandaan kwamen of hoe bijen zich voortplantten.

Bestellen 

De auteur en vertaalster, Marguerite Prakke, is actief bijenhoudster. Het bijenhouden en haar belangstelling voor de Klassieke Oudheid brachten haar op het spoor van Vergilius’ leerdicht over het boerenbedrijf, de Georgica, waar het gedicht over de bijen een onderdeel van is. Zij vertaalde eerder Leerdicht over de Natuur van de Romeinse dichter Lucretius.

ISBN9789082433616

inhoudsopgave Vergilius bijentuin

Deze biografische schets beschrijft leven en werk van de grondlegger van de bloembiologie, Christian Sprengel. Hij was theoloog en een eenling, die in onmin met de autoriteiten leefde. Sprengel bewees in zijn unieke boek (1793) “Das entdeckte Geheimniss der Natur im Bau und in der Befruchtung der Blumen” dat planten zich met behulp van bloemen en insecten geslachtelijkvoortplanten. Hij toonde aan dat zelfbestuiving veelal wordt voorkomen (een waarneming waar Darwin ruim een halve eeuw later dankbaar op inhaakte). Anders dan vele tijdgenoten was hij zich bewust van de samenhang in de natuur, in dit geval van de verknooptheid van bloemplanten met bestuivende insecten.

De tragiek van Sprengel was dat zijn boodschap, hoewel helder geformuleerd, niet breed werd geaccepteerd. Zijn conclusies werden veelal als ongeloofwaardig en belachelijk beschouwd. De grote Goethe, een spraakmakende tijdgenoot, verguisde zijn werk, maar trok wetenschappelijk wel aan het kortste eind. Pas een halve eeuw na Sprengels dood gaf Darwin hem de status die hij verdient in het rijtje grote natuurwetenschappers van de 17een 18eeeuw: Van Leeuwenhoek, Boerhaave en Linnaeus.

Dit boek ontsluit Sprengels werk en geeft ook zijn persoon, waarvan portret noch grafzerk resteert, een gezicht. Het boek vormt een ontbrekend hoofdstuk in de geschiedenis van de biologie over een bijna vergeten grondlegger van de bloembiologie.

Louis Schoonhoven was hoogleraar Entomologie in Wageningen en publiceerde eerder o.a. het in 2015 met de Jan Wolkersprijs bekroonde ‘Niet zonder elkaar – bloemen en insecten

Online intekenen 

Verscheen mei 2020

Het vroon ontrafeld – Veertig jaar waterwinning en natuurbeheer in de Middel- en Oostduinen op Goeree

De oude kern van Goeree bestaat grotendeels uit vroongronden: van West- tot Oostduinen. Een vroon is een laag en zacht glooiend duingebied, eeuwenlang door boeren met vee beweid, tot in de 20e eeuw. De rijkdom aan planten en dieren is er vanouds ongeëvenaard omdat vochtige laagtes zich afwisselen met droge duinkopjes. In 1934 werden de Middel- en Oostduinen waterwingebied. Door wateronttrekking, het wegvallen van de beweiding en instorting van de konijnenstand gingen de duinflora en -fauna sterk achteruit, met de jaren 90 als dieptepunt.

Hoofdauteur Marten Annema beschrijft hoe vanaf de jaren 80 is gewerkt aan herstel van de vroongronden. Een ingrijpende aanpassing van de waterwinning maakte het herstel van natte duinnatuur mogelijk, maar ook de droge duinen werden weer zeer bloemrijk. In dit boek wordt besproken welke maatregelen er genomen zijn en hoe dat tot herstel leidde. Hoe hangt de natuur in deze duinen samen met de waterhuishouding, de bodem en het beheer? Zo wordt het vroon ontrafeld, bijvoorbeeld door te laten zien hoe kwel de plantenwereld beïnvloedt en hoe dieren inclusief mieren de plantengroei mede sturen.

De ontwikkeling van het duingebied wordt besproken tegen de achtergrond van de sterk veranderde maatschappelijke context van de afgelopen 40 jaar en vanuit het persoonlijke perspectief van de hoofdauteur.

Marten Annema is vanaf 1978 werkzaam bij waterbedrijf Evides. Hij heeft zijn ervaringen als beheerder van de Middel- en Oostduinen, samen met Camiel Aggenbach (KWR Watercycle Research Institute) en André Jansen (Stichting Bargerveen) uitgewerkt in dit boek.

Uitgave: Evides Waterbedrijf m.m.v. Uitgeverij Natuurmedia

Gedeeltelijke voorpublicatie

H2O magazine juni 2020: Drinkwater en natuur in evenwicht op Goeree

Kees Rixoort in Eilandennieuws op vrijdag 13 maart 2020

Als hardcopy uitverkocht maar wel als pdf online te bestellen 9,95

 

2017 was het JAAR VAN DE BOTANISCHE TUINEN met een groots opgezet programma. Er verscheen o.a. een speciale serie postzegels en de 25 botanische tuinen lanceerden een expositie over de mooiste bomen en bloemen. Uitgeverij Natuurmedia gaf samen met de Nederlandse Vereniging van Botanische Tuinen een handzaam en zeer betaalbaar  overzichtswerk uit met beschrijvingen en prachtige fotografie van alle 25 tuinen en hun kroonjuwelen.

Als boek uitverkocht, bestel hier een pdf

cover-bt2017-botanische-tuinen-omslag-voor-3d-kleinMeer dan 25 auteurs schreven mee aan dit overzicht, waarbij eenheid qua stijl en uitstraling werd gewaarborgd door de redactie. Sfeer, collectie, historie, kroonjuwelen, nieuwe kaarten, rijke cultuurhistorie en bijzondere planten worden belicht.

In 25 botanische tuinen bloeien en groeien bijna 20.000 soorten planten. De tuinen tonen zich in grote verscheidenheid: bomentuinen, kruidentuinen, universitaire botanische tuinen, landgoederen en soms als onderdeel van een dierentuin. Er zijn gloednieuwe, gelegen op een industrieterrein. Of zeer oude: bij een kerk of klooster. Elk met een eigen botanische sfeer, oeroude bomen, kleur en karakter.

Als boek uitverkocht, bestel hier een pdf

Hieronder enkele pagina’s om een indruk te krijgen. Klik op beeld om te vergroten.

 

 

 

omslag-tweede-druk-winnaar-3DVroege Vogels maakte op 18 oktober 2015 even voor 10 uur ’s ochtends bekend welke van de vijf genomineerde titels de Jan Wolkersprijs won: NIET ZONDER ELKAAR

 

Uit persbericht Vroege Vogels:

De Jan Wolkers Prijs 2015 voor het beste Nederlandse natuurboek is in het radioprogramma Vroege Vogels uitgereikt aan de auteurs van het boek ‘Niet zonder elkaar – bloemen en insecten’. In de Artis Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam kreeg hoofdauteur Louis Schoonhoven de prijs uitgereikt door jurylid Karina Wolkers: 5.000 euro en een origineel literair portret gemaakt door Siegfried Woldhek.

Het winnende boek, uitgegeven door NatuurMedia, is geschreven door een collectief onder aanvoering van Schoonhoven met medewerking van Rolf Roos, Koos Biesmeijer, Gerard Oostermeijer en bijdragen van nog een tiental andere auteurs. ‘Niet zonder elkaar – bloemen en insecten’ vertelt over de fascinerende relaties tussen planten en hun bestuivers. Wie mocht denken dat bloemen stuifmeel maken en dan maar stilletjes af blijven wachten tot er ooit een dier toevallig passeert om te bestuiven, vergist zich vreselijk.

Het is een moderne versie van Jac P. Thijsse’s Verkade-album ‘De bloemen en haar vrienden’, uit 1934, vlot geschreven, vol fascinerende voorbeelden. Over de bloem als verleidster, het kussen door de wind, en de bijenorchis die het ‘gewoon zelf doet’. Lees en huiver: ‘De winterharde Arisaema triphyllum staat ook bekend als dominee-op-de-preekstoel. (…) De dominee is een engerd als het aankomt op bestuiving’. Spoiler alerts zijn verboden, maar we kunnen wel verklappen dat mugjes die de bloem binnentreden, een onzeker lot wacht.
Het is een college van de dertien auteurs waarin beschreven wordt welke verrassende strategieën sommige planten hebben om insecten te lokken die voor hun bevruchting moeten zorgen.

De oogst aan natuurboeken bestond dit keer uit bijna 100 boeken: een zeer gevarieerd aanbod van wetenschappelijke werken, kinderboeken, fotoboeken, poëzie, romans, monografieën en veldgidsen. Opvallend dit jaar is de rijke oogst aan bijzondere veldgidsen, terwijl de groene romans en kinderboeken dit jaar wat minder scoorden dan vorige jaren.

 Jury: Karina Wolkers, Jean-Pierre Geelen (de Volkskrant), Johan van de Gronden (Wereld Natuur Fonds) en Joost Huijsing (Vroege Vogels).

Links Louis Schoonhoven (hoofdauteur) en rechts Rolf Roos (boekbezorger) uitreiking Jan Wolkersprijs 18 oktober 2015 in de Artis Bibliotheek; beeld Darwin met bloemen- en beestenkrans van de hand van Siegfrid Woldhek

Links Louis Schoonhoven (hoofdauteur) en rechts Rolf Roos (boekbezorger, uitgeverij Natuurmedia) bij de uitreiking van de Jan Wolkersprijs 18 oktober 2015 in de Artis Bibliotheek; beeld Darwin met bloemen- en beestenkrans van de hand van Siegfried Woldhek

(meer…)

Vanaf 1970 heeft Staatsbosbeheer in zijn beheerplannen aandacht besteed aan de namen van duinen, duinrichels, stuifdijken, duinvalleien, veldjes, kreken en geulen. In ‘Veldnamen in de duinen van Texel’ hebben Kees Bruin en Erik van der Spek bijna 600 veldnamen toegelicht en op kaarten gezet. Gegevens uit archieven zijn gecombineerd met informatie van bijv. boeren, jagers , en bos- en vogelwachters.

Sommige veldnamen zijn eeuwen oud (bijv. Galgenduin, Loodsmansduin), de meest recente zijn nog maar enkele jaren oud (bijv. Horsvallei, een nieuwe duinvallei op De Hors). Veel namen stammen uit de 19e eeuw, uit de tijd dat duinen en mientgronden (aan de duinvoet) verpacht werden aan duinboeren. Ook zijn er verwijzingen naar het werk van Rijkswaterstaat (de Kreeftepolder), naar de oorlog (Bunkervallei), en naar aangelande zandplaten (de Hors en Onrust). Enkele veldnamen zijn specifiek voor Texel (+ Noordkop, Wadden) zoals nol, bol, glop en mient. Een veldnaam kan verwijzen naar de vorm van een duin of een vallei, naar eieren rapen, naar een pachter, naar de stranding van een schip of een ander voorval uit het verleden. Soms is alleen de veldnaam bekend, en weten we de betekenis en de precieze locatie niet meer. Soms is een plek in zee verdwenen.

‘Veldnamen in de duinen van Texel’ biedt een unieke blik op ontstaan, gebruik en veranderingen van de kust van Texel.

‘Veldnamen in de duinen van Texel’ is mede mogelijk gemaakt door het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Holland en het Texelfonds en gerealiseerd door NatuurMedia.

Auteurs Kees Bruin 0222 319469 cjw.bruin@texel.com

Erik van der Spek 06 22410454 e.spek@staatsbosbeheer.nl

 

Contactgegevens

Adres

Uitgeverij Natuurmedia
Aidastraat 53
1827RA Alkmaar

‭(06) 34 99 55 65‬

E-mail

Mail naar boeken[at]natuurmedia.nl

KVK

KVK nr. 37 07 51 41
Uitgeverij NatuurMedia

BTW

Uitgeverij NatuurMedia

© NatuurMedia 2022